QQD22 (Thoughts on Local Food Systems)

Day 22, Linggo

Thoughts on local food systems

Nagtanim ng pechay, nagko-compute na agad kami ni Idon kung magkano namin ibebenta ang per tali. Puwede nang sampung piso kada tali, dahil sina Mama at Uwe naman ang magtitinda, may dos sila kada mabentang tali ng pechay. Dahil wala pang 1m x 1m ang pechayan namin, baka umani lang kami ng limang tali, singkwenta pesos sa 45 days. Mapapaisip ka kung saan nanggagaling ang mga gulay sa palengke sa bayan. Sa palengke, ang sabi ni Mama marami sa ibinabagsak na gulay ay galing pang Norte o kaya galing pang Divisoria. Tapos, 'yung mga kaklase kong magsasaka ang pamilya, nagluluwas naman ng ani sa Maynila. Sa panahon ng pandemic na paralisado ang mga pagkilos ng mga produkto, mas nagiging lokal ang pamilihan, hindi na mainam na nakatingin lang ang isang probinsya bilang 'basket' o 'capital' ng ganitong gulay o ani. Kahit sibuyas capital ka pa ng Pilipinas, hindi mo mapapakain ang populasyon mo ng panay ginisa kung nasa matagalang pandemic crisis. 

Medyo matagal na akong naghahanap ng ipa, ipapanghalo ko sa nagawa kong compost para sa container gardening namin para mas mayabo ang lupang tataniman. Nasaan na ang mga pagilingan natin? 'yung rice mill sa may bayan? Nawala nang maging commercial ang hilera. 'yung rice mill sa may diversion road? Nawala nang hindi na magtanim ng palay matapos matayuan ng kalsada. Teka, saan pala kumukuha ng bigas ang bayan ng Tiaong? 'wag mong sabihing sa Norte o sa Mindoro pa? Saan pala napupunta 'yung lokal na bigas natin? Kung tuluyang mag-total lockdown ang Tiaong, self-sufficient ba tayo in terms of bigas?

Kada umuuwi si Mama, marami silang bitbit na gulay, prutas, minsan lutong-ulam na galing sa kapwa manininda o kaya sa mga pinapapuwesto n'yang mga magugulay sa harapan ng tindahan n'ya kapag madaling araw (pre-covid19). May dala s'yang adobong pugo galing pa sa kaibigan n'yang taga Paiisa, papasok na baranggay. Wala na raw mabiling patuka sa pugo kaya kinatay na raw nila ang mga pugo para ulamin. Si Papa, wala na ring mabiling patuka sa mga manok n'ya. Walang delivery ng feeds. 

Ang alam ko, meron kaming maliit na komunidad ng mga magsasakang natural at walang halong kemikal. Karamihan ng nasa organic farming ng Tiaong ay maeedad na. Nasa harapan sila ng munisipyo halos dalawang Lunes sa isang buwan para magtinda ng kanilang mga ani. Struggling pero thriving ang maliit na komunidad na 'to. Hindi ko pa alam kung anong puwedeng itulong ko sa maliit na komunidad namin ng mga magsasaka.