Sunday, December 19, 2021

tawilis notes

ayun, matutulog na dapat ako kagabi. 

naiisip ko pa rin 'yung project ko sa tawilis. pano naman kasi parang nagpapatintero sa education program at communication for development (C4D) yung proposal ko. tapos, hinahanapan ako ng case study ng grant-giving body. so, kailangang mag-mutate ng project into a communication research? kasi kailangan kong masukat yung 'kawalang kamalayan' o awareness/compliance gap re tawilis conservation. bomalabs pa, kaya wala pa akong tools.

i-message ko kaya si Rabin para maghanda sa susunod na taon. medyo hindi kasi namin napupuntahan yung Laurel dati kaya magandang makakuha ng perspektibo ng mga mangingisda doon. sabi ko magpapahinga lang ako ngayong huling buwan ng taon, tanong lang naman.

pagkatanong ko, ayun naka-schedule na agad kami ng konsultasyon sa mga dating maumukot sa Balakilong. kasama ko na agad ang ilang envi law students ng Philippine Law School. may matutulugan na rin. hindi ko pa pala nakikita si Rabin ng personal kahit dalawang o tatlong taon na kaming nag-uusap ni Mr. Earth.

andun ang mga mangingisda. andun si konsehal, na ko-corneran na namin mamaya para i-lobby na akapin ang PAMB resolution as municipal ordinance para pagtibayin ang polisiya sa ilegal na panghuhuli ng tawilis lalo na sa panahon ng pahinga. nakapanayam ko ang ilang dating mamumukot.

interesting ang ilang mga pananaw, gaya sa kung bakit ba dapat pangalagaan ang tawilis: bukod sa kabuhayan, pumapangalawang dahilan ang pagiging kultural na pamana ng tawilis:

"kapag pumunta ka ng lawa ng Taal, dito sa'tin ang unang hahanapin tawilis kaagad eh"
"bata pa lang kami ay tawilis na eh,"
"mahalaga para yung ga anak-anak namin ay may maaabutan pang tawilis"

May ibang pananaw din tungkol sa pagkapanganib ng tawilis na inisip ko dati na baka perspektibo lang noong isang mangingisda pero narinig ko uli dito:

"mas maliliit na ngayon ang tawilis, kapagkakuha mo sa palngke iba na ang kapal hindi na gaya ng dati"
"iba na ang lasa"
"iba na rin, dati kapag inihaw mo ay mamatay ang sugba sa tuluan ng langis"

Hindi ko alam kung paano magpoproseso ng ganitong mga pagbabago. Anong research tools ba ang pwede. pero sayang eh di ba. tungkol naman sa pakikilahok sa pukot at suro:

"wala pa namang PAMB-PAMB dati. mahirap lang kami noon kaya nakikisali sa pukot"
"masaya sumali sa pukot eh. andun kayo lahat. ang daming tao" 

ayun, maraming salamat kena Aldrin Maristela at Philippine Law School sa pakikisakay ng pananaliksik ko sa konsultasyon at ordinansa para sa mga tawilis sa Taal. ang passionate ni kid. pakonsehal na rin ang datingan eh. 

salamat din sa pamilya ni Rabin na super asikaso sakin. dumadali ang pananaliksik dahil sa mga nanay na tumatanggap sa kanilang tahanan. nag-asikaso pa ng almusal, hapunan at tulugan. 

No comments: