Nabasa Ko Yung Nuno sa Puso

Mahal kong mga mambabasa (kung meron man):

   Nabasa ko yung Nuno sa Puso. Kambal na aklat ni Bebang Siy mula sa mga advice columns niya sa Responde Cavite. Tungkol ito sa mga problema sa pag-ibig, relasyon, at praktikal na buhay. Dalawa ito (kambal nga e), isang kahel at isang asul ang pabalat. Kung personal mo 'kong kilala, malamang ito sabihin mo: "Si Dyord? Dapat binabasa n'yan hindi "Nuno sa Puso" kundi "Nuno sa Pusong Bato". Say what you want pero binasa ko talaga ito.

     "Gawin mong light", ang gaan ng pabalat ng aklat na guhit ni Sean (anak ni Bebang) at cover design ni Poy (asawa ni Bebang). Gaya ng dapat pagsalubong at pagtingin natin sa mga problema sa buhay, kailangan magaan at may kulit. 

     

Si Dolour/Ara/Amnesia. Nagbabasa kuno.

    Hindi ako mahilig sa mga advice columns dahil mukha namang obvious ang sagot sa mga problema noong senders. Hindi ko nga alam kung totoo ba yung mga letter senders. Pero mahalaga ang ganitong babasahin, sa dahilang: Una, kung totoong nag-eexist yung sender, nagkakaroon siya ng avenue para ilabas ang kanyang mga kabigatan sa life lalo na kung wala siyang mapag-kwentuhan. Kapag inipon kasi ito ng inipon, baka sumabog na lang siya one day. Pangalawa, kahit na minsan may desisyon na yung sender sa gagawin niya,  nagkakaroon siya ng oras magtimbang-timbang at mag-consider ng mga mas mainam na sagot sa problema niya. Pangatlo, nagkakaroon ng pagsilip ang mga mambabasa sa buhay ng mga tao sa paligid niya at makikita niyang hindi pala isolated case ang problema niya dahil nararanasan din ito ng ibang tao. Kung ang problemang isinasangguni ay hindi pa nararanasan ng mambabasa, magkakaroon siya ng clue kung paano idi-deal ang mga ganitong problema sa hinaharap.

   Maganda ang iba't-ibang pag-atake ni Bebang sa mga problema. Hindi siya preachy mag-payo. Bibigyan ka niya ng options na pwede mong subukan. Para ka lang nakikipag-usap sa tropapeeps mo. Ipapakita niya rin sa'yo na hindi siya palaging tama at nasa sa'yo ang huling halakhak kung tama ang desisyon mo.

    Isa sa mga paborito ko sa mga isinangguni sa kanya ay 'yung tungkol sa two-timer.  Rak na rak ako 'ron katatawa. Napaka-kwela rin ng kanyang mga closing (Ito talaga yung inaabangan ko sa bawat column). Ito ang ilan sa mga paborito ko: Nakalipstick ng itim, Empowering the Prince Charming, Ngumingiti kahit tag-ulan, at Patukso-tukso na lang.

     Ang bonus pa rito ay matututo ka ng mga lugar sa Cavite kaya basahin mo na rin!

Ang blogger na walang reader,

Dyord

Paskuhan sa Pandacan

 Bisperas na ng Pasko, napaka-maulan. Ayon sa PAGASA, Yellow warning ang Kamaynilaan dahil sa Tail End of a Cold Front. Akala ko, hindi na matutuloy ang Paskuhan sa Pandacan ng araw na iyon. Kahit na anong nangyari, tuloy-tuloy pa rin ang Pasko.

   Sabi nila, ang Pasko ay para sa mga bata. Kultura na ng mga Noypi na magbigay ng aguinaldo sa mga bata tuwing kapaskuhan. Naglipana ang mga grupo, trio, duo, at minsan pa nga ang naglalakas-loob na solo; para mangaroling. Mas kaunti kasi na miyembro, mas mababa ang hatiian sa makukuhang aguinaldo. Dito abala ang mga bata gaya ng mga bata sa Balagtas, sa Pandacan, Maynila.

   Tuwing Miyerkules ng hapon, pa-gabi; pumupunta rito sina Kuya Benj, Ate Lyn, Kuya Joey, Ate Tin, Kuya Marlon, 'Rik, 'Chard, at minsan, kasama ako kapag maaga akong nakakalabas sa trabaho. Nilalakad lang namin papuntang Balagtas. Tatawirin namin ang tulay ng Nagtahan, tapos liliko sa may Jesus St., tapos ay tatawid ng Jesus Bridge at konting lakad pa'y mararating na ang plaza ni Balagtas. Noong 1835 kasi, mula Bulacan ay lumipat dito si Fransisco Balagtas kung saan nakilala niya si Maria Asuncion Rivera na pinagkunan niya ng tauhan na si Celia sa 'Florante at Laura'. Kaya bilang pag-alala sa kanya ay mayroon siyang plaza na may dancing fountain na. Pinabasa ko yung nakasulat sa may rebulto ni Balagtas sa isa sa mga bata:

"Ang laki sa layaw ay karaniwang hubad

Sa bait at muni't sa hatol ay salat

Masaklap na bunga ng maling paglingap

Habag ng magulang sa irog na anak."

Maraming 'Florante at Laura' sa Plaza Balagtas

   Tinanong ko siya kung kilala niya si Balagtas. Umiling lang at ngumiti ito. Araw-araw siyang pumupunta sa Balagtas, pero ngayon niya lang nalaman na isa pala itong manunulat. Taon-taon din silang nagpa-Pasko. Taon-taong nangangaroling. Sana hindi matulad si Hesus kay Balagtas, araw-araw nadadaanan ngunit hindi kilala.

Hindi sila zombie, nagpapakanta sila Ate Faith at Ate Tin

   Nagpalaro kami sa mga bata ng iba't-ibang relay. Nagpakanta ng masisiglang awit sa pangunguna ni Ate Faith at Ate Tin. Nakipagkwentuhan sa mga bata. Nalaman namin na bertdey pala ni Alyssa at masaya siya na nagpa-parteh kami. Nalaman din namin na suot ni Teng-Teng ang kanyang pamasko. Nalaman din namin na si Courtney pala ay ipinanganak sa basketball court. 

Si Courtney na busy sa kanyang frostee

Si Teng-Teng suot ang kanyang pamasko

 Nalaman naman nila kung sino ang nagbebertdey ngayong Pasko mula sa kwento ni Kuya Joey sa kanila. Nagtapos kami sa pagsasalo-salo ng mainit na pansit na maraming-maraming kikiam at sa masarap na lumpia na niluto ni Ate Mimi. Itinulak ito ng malamig na iced tea.

 Umuwi kami lahat na masaya, bagamat malamig ay may init sa puso sa pag-alala na natanggap namin ang pinaka-da-best (double superlative) na regalo noong unang Pasko.








Pasasalamat:

Sa mga Grace Ambassador: Kena Kuya Bej, Kuya Joey, Nesto, Ate Mimi, Ate Tin, Ate Lyn, Ate Faith, Ate Evs, Ate Tin, Rics, atbp. na hindi ko maalala ang pangalan. Sa inyong pagpapagal, salamat po!

Kay BOSS: Para sa unang Pasko! 

Medikal (Rekusitos Dos)

Prolouge: Gravity! Halos nasa last quarter  na'ko ng aking pag-aasikaso ng rekusitos para sa aking pinaka-unang #trabaho. Mabilis kong natapos yung NBI Clearance dahil automated na yung application, halos wala pang trenta minutos para sa biometrics at; viola! May  NBI Clearance na'ko! Ganito! Ganito dapat! 

Kailangan ko ng harapin ang pinaka-kinatatakutan ko: And Medikal.

   Mahigit isang buwan ko nang dinala sa dibdib ko ito. Dugs-dugs talaga kapag sumasagi sa isip kong magpapa-medikal na'ko. Tapos ko na lahat ng rekusitos, medikal na lang talaga. Kailangan na raw ako sa opisina. Tapos na ang mahigit isang buwang pananakot sa'kin ng medikal. Kailangan ko na siyang harapin.

   Lahat yata ng trabaho ngayon nagpapa-medikal. Tiba-tiba naman ang mga ospital at lab clinic sa dami ng aplikante. Maraming aplikanteng nagpapamedikal, ibig sabihin marami pa lang trabaho sa bansa. Marami rin sa mga nagpapa-medikal ay nag-aabroad, gaya ng mga DH at SM (seamen o pwede ring nagtatrabaho sa SM).

   Bakit kasi kailangan ko pang dumaan d'yan sa medi-medikal na yan?! Wala naman akong AIDS or Ebola. Magsusulat lang naman ako, kahit nga may lagnat pa'ko o Ebola, feeling ko keri pa rin namang magsulat. Ang sagot ay sistema at proseso. Kailangan naman talagang masigurado ng kumpanya na "fit to work" ang aplikante na magiging empleyado nila. Para na rin ito sa kabutihan ng empleyado, siyempre ayaw nating makonpromiso ang kalusugan kapalit ng kabuhayan.

  Kaunti lang. Hindi marami. Hindi marami and dahilan ko kung bakit takot ako sa medikal.

   1. Ayoko ng amoy ng ospital.
   2. Takot ako sa karayom.
   3. Nakakahiyang magbigay ng ihi at .... 
       tae.
   4. Ayokong maghubad.
        (Lalo na maghubo.)

  Kada papasok ako ng ospital, pakiramdam ko nakaka-amoy ako ng formaline. Sa sobrang linis ng amoy, nasusulasok ang gaya kong dugong dugyot. Pader, puti. Nars, puti. Doktor, puti. Parang lalo kong nararamdaman ang aking karumihan. Pero madali lang pagtagumpayan ang takot sa ospital: "Pumasok ka tapos alisin mo sa isip mo na ida-disect at pag-eeksperimentuhan ka dahil sa mga pelikula lang 'yon!". Lumaklak ka ng pampalakas ng loob - Suka; datu puti.

   Sa ospital ng mga mandaragat ako pinagmedikal. Sa SEAMEN'S Hospital sa Intramuros. Sagot ng kumpanya ang bayad. Sagot ko naman ang pagharap sa mga takot ko. Andaming pasikot-sikot ng medikal lalo na sa malalaking ospital. Andaming tao. Andaming kwarto. Una kong istasyong tinigilan ang Out Patient Department (OPD). Dito yung mga hindi naman seaman pero nasa ospital ng mga seaman. Hindi ako pumila dito, accelerated agad sa konsultasyon kapag galing sa kumpanyang pinanggalingan ko. (Itago natin sa pangalang *Philippine Daily Bulletin (PDB) )

  "Dyord :Isa sa mga dakilang kolumnista" sabi noong doktor na nag-e-encode ng medical records ko. Ngumiti lang ako. Nagkwento-kwento na siya na marami daw ngayong nagpamedikal doon na galing sa *PDB. Kesyo taga-saan daw ako. Kesyo kung una ko ba raw na trabaho ito. Unang beses ko ring magpapamedikal kako. Na-sense niya siguro  na kinakabahan ako kaya kinukwento niya 'ko. Marami kasi sa doktor na kilala ko parang bored sa pakikipag-usap sa pasyente at palaging patalilis. Hindi naman pala lahat ng doktor ay concern lang sa pagpatay sa mga mikrobyo sa katawan mo, may mga concern din sa emotional at psychological condition ng pasyente nila. Sa mga gaya ko na mabaliw-baliw sa pagpapa-medikal. Para hindi ako panawan ng bait, sinasabi ko sa sarili ko "Dyord, medikal lang yan, wala ka pang kanser. Ok? Kalma lang" . 

   Proceed ako sa  susunod  na level. 

   Radiology. 

   Kung kasama ko ro'n ang kaibigan kong si Roy, ijo-joke niya agad na "Radiology is the study of radio". Sana mas magaan ang pagpapa-x-ray. Kumuha ako ng number, tapos umupo lang saglit tapos ay tinawag na'ko. Pumasok ako sa puting-puti na kwarto, may puting higaan, at puting mga aparato.

   "Kuya, hubad na." sabi ni kuyang nars.
 
   "Kuya, bitiwan mo na yung gamit mo, tapos hubad na"  ulit pa niya. "Tapos tapat ka dito."

   Mahirap sa'kin ang maghubad ng may makakakita sa katawan ko. Sa katawan ko. Hindi ako sanay. Kahit pa pare-parehong lalaki pa, hindi ako naghuhubad basta-basta. Pumupunta pa 'ko sa CR para magbihis. Akin lang ang katawan ko. Parang privacy issues ganan. Hindi na nga ako nag-artista. Naalala ko tuloy yung binitawan kong isteytment dati kay E-boy, "Mag-aartista na lang ako, tapos maghuhubad, mas madaling kumita kesa sa pagsusulat." Dala ng frustration sa laki ng sweldo sa modeling.

   Di ba lahat ng gagawin ko ay "for the glory of God"? Hindi ko pwedeng isipin 'to ngayon, hindi ko pwedeng sabihing "Maghuhubad ako ngayon para sa Lord". Anlaswang pakinggan. Ewan ko lang kung ito yung iniisip ng mga artistang naghuhubad kahit Christian diumano. Maghuhubad ako para sa x-ray!

   Naghubad na'ko. 

   Ang hirap isulat kahit sentence lang siya. Inisip ko na lang na hindi naman kanasa-nasa yung katawan kong pat-patin. Tsaka suuuuuper once in a lifetime lang naman akong maghuhubad na may ibang makakakita bukod sa honey-bebe ko in the near future.

   Oks nga rin pala 'tong si kuyang nars. Kinukwento rin ako tungkol sa trabaho ko bilang manunulat sa *PDS. Kung matagal na ba raw ako. Kung pailang medikal ko na ba raw ito. Siguro napansin niyang kinakabahan (at mababaliw) ako. Tapos  nabanggit niya na may annual medical daw sa *PDS. Hindi ako magpapa-abot ng isang taon sa pahayagang ito.

  Extraction

  Kapag tinuturukan ako ng karayom, parang bumabara 'to sa daluyan ko ng hangin tapos tumutusok sa puso ko. Kahit sa may braso (likod ng siko) ko naman talaga tinuturok yung syringe. Sobrang iba yung pakiramdam. Ito yata ay dala ng trauma ko nung bata pa'ko dahil sa palagiang pagpapaturok ko noong na-dengue ako ng Stage 3 lang naman. Kinamusta ako ng karayom.

  Tinalian na ang braso ko. Dugs.dugs. dugs.
  Kumuha na siya ng panturok. DUGS. DUGS. DUGS.
  "Relax mo lang kuya ha" sabi ni Ate Nars ng palambing.

  Pinahinga niya ako ni Ate Nars ng malalim. Hmmmmm tapos pumikit ako. Pag-exhale ko tapos na siya. Hindi ko man lang naramdaman yung karayom. Wew! Wala pala yang karayom nyo e! Isa pa nga!

  Tapos, binigyan niya na'ko ng dalawang maliit na botelya. Yung isa medyo mahaba para raw 'yun sa Urinalysis at yung maliit na glass bottle ay sa fecalysis. "Pupunuin ko po ba ito?". "Yung ihi, kahit hanggang 25 lang. Yung, dumi kahit konti lang, mga ganito pwede na". Ipinorma niya ang daliri para sabihing sapat na ang kurot sa dumi mo.

   Pumunta ako ng CR. Umihi. Naku, hanggang 10 lang yung inabot. Umupo, at dinayal ang kalikasan pero mukhang busy ang kalikasan. Hindi ako ma-jebs. Bumili ako ng tubig. Lak-lak para maihi at majebs. Ilang minuto pa ay naihi ako at naabot ko pa ang 40. Pero tumatakbo ang oras at wala pa ring senyales ng jebs.

   Inspiration

   Umuwi ako ng San Miguel, sa may Nagtahan. Sa Kumbento o sa parsonage ng Grace Bible Church kung saan ako nanunulyuan. Upo sa trono. Wala. Inom ng kape. Upo ulit. Wala rin. Cotton buds. Kalikot. Wala pa rin. Kape ulit.

   Dumating si Ate Jobelle, nag-aaply din ito ng trabaho at pansamantala ring naninirahan sa Kumbento. Siyempre, nagpa-medikal din si Ate Jobelle. Kaya mas senior siya sa akin. Humingi ako ng tips. Kape raw. Sabi ko, pinalya na'ko ng kape ngayon. Pauwi, bumili na'ko ng kikiam, kwe-kwek, lumpiang gulay, lumaklak ng suka. Pero hindi ako nag-tae talaga.

  Isang beses lang kasi ako nakakadumi sa isang araw. Tapos, nakadumi na'ko kaninang umaga. Sabi niya pwede naman daw yun bukas ng umaga, basta raw within 2 hours pa lang nailabas. Na-comfort naman ako. Ibig sabihin made-delay na naman ang endorsement ko sa HR. Delay ang umpisa ng trabaho.

  Kinabukasan, nag-return call na ang kalikasan. Ihi, puti. Dumi, basa. Sobrang kadiri yung pagkuha ko sa sample, hindi ko na isusulat dito dahil baka hindi ka makapagtanghalian. Bumalik ako ng Extraction at ibinigay ang sample. Gusto ko sanang itanong kung mahal ba nila ang trabaho nila at kung anong inspiration nila para piliin ang ganitong propesyon kaya lang nakita ko namang masayang nagtatrabaho ang dalawang BS Bio na graduate, hindi pala sila nars. Maghintay daw ng dalawa hanggang tatlong oras. Tamang-tama lang dahil dala ko ang Alternative Alamat na pwede kong basahin.

  Findings

   Hindi ko ma-gets. Kaya dinala ko na lang sa nars ng *PDB para siya ang mag-interpret. Sabi niya kailangan ko pa raw ng apicolordific view ng x-ray. Tapos may past cells daw sa ihi ko kailangan gamutin. May consultation pa raw ako sa Medical Center of Manila. Kulang na lang i-disect ako. Ang resulta ay maiipod na naman ang pag-uumpisa ko sa trabaho, manganganak na ang mga utang ni Mudra. Wala ng patuka ang mga manok ni Pudar.

   Ang hirap tiisin lahat ng oras ng paghihintay pero kailangang dumaan sa madugo, mapanghi, at malabsak na proseso. Pagkatapos nito malamang medical expert na'ko.

  

CWF sa OMF (talk ni: Lola Grace Chong)

   Galing ako sa OMF Lit. sa may Boni. Pioneer. Naimbitahan nga kasi ako roon ni Ms. Yna noong huli kong punta noong nag-talk si Bebang Siy. Christmas parteh raw ng Christian Writers Fellowship (CWF). Pupunta talaga ako kahit hindi ako inimbitahan. Aba! Christmas parteh kaya yun, maraming pagkain.

   Dapat talaga ay Disyembre 05 ang isked ng parteh, pero nasa Tiaong ako para sa field assignment. Kulang ang oras para umabot ako kung babyahe ako pabalik ng Maynila. May naka-ambang pang bagyo noon na si Ruby, na inasahang super typhoon. Hindi na talaga ako makaka-attend, sabi ko. Sabi ko kay Nikabrik, "pag-pray mo naman na umulan ng malakas sa Maynila, bumaha, lumindol, madelubyo para hindi matuloy ang parteh. Para ire-isked next week." Ang selfie ko 'no?

Si Lola Gara, ibinibida ang 'kanyang' Christmas Tree

   

  Naganap nga, na-post-pone ang parteh, na-re-isked, nakapunta ako. Gusto ko kasi talagang marinig mag-talk si Lola Grace Chong, inangkin niya akong apo. Nabasa ko minsan yung 'Bakit hindi naka-Lipstik si Nanay?'. Bago kami nakinig sa kanyang inihandang devotional-sanaysay ay kumain muna kami. Bumaha ngayon ng pagkain, pasta na maraming condiments (nang-gaya lang ako kung anung i-tataktak ko sa pasta ko), cakes (na hindi ko kilala ang flavor), singkit na lumpia (binili ni Lola Grace sa Chinatown), atbp. Hindi lang ako ang pinakabatang manunulat ng gabi na iyon, kundi wari ko'y ang pinaka-gutom din na manunulat.

   Nagkantahan din kami ng pamaskong awit. Ito palang si Ms. Yna ay strong alto. At multi-faceted pala talaga ang mga writers dahil may kumanta at tumugtog ng instrumento. Tapos, binigay na ni Lola Grace ang kanyang devotional-sanaysay tungkol sa pag-angkin natin sa Pasko. Naku! Walang exempted dito, either taon-taon o misan sa buhay natin, isini-sentro natin ang pasko sa ating kasiyahan. (Ang guilty itaas ang ngala-ngala!)

   Ito ang link sa devotional-message ni Lola Grace Chong na pinost niya sa kanyang blog:

http://leavesofgrace.blogspot.com/2014/12/owning-christmas.html

   Naka-usap ko rin si Dr. Lusi Gatmaitan, at hindi ko siya kilala. Siya pala ang nagsulat ng 'Sandosenang Sapatos' at nagsalin ng 'Bakit hindi naka-Lipstik si Nanay?' sa Filipino. Naku! Dapat pala kasi talaga mas nilalawakan ko pa 'yung pagbabasa ko ng genre. Mga alamat na pala ang nakakausap ko, hindi ko pa alam.

   Bago matapos ang gabi ay nagkaroon kami ng palitan ng aklat o exchange books. 'Yung isang libro na talagang minahal mo raw, sabi ni Ms. Yna. Kaya ang pinang-regalo ko ay 'Maybe (Maybe Not)' ni Robert Fulghum at ang nabunot ko ay si Lola Grace Chong na meron na pala ng anim na aklat ni Robert Fulghum. Ang nakabunot naman sa'kin ay si Dr. Luis Gatmaitan at natanggap ko naman ay ang 'Toxicology' ni Jessica Hagedorn.

   Unang beses ko mag-regalo ng aklat, at unang beses makatanggap ng aklat. 

   

Kodakan na! (Larawan ni: Malou Ortiz)

   Hanggang sa susunod mga kapatid sa hanapbuhay!!!




Pasasalamat:

Kay Ms. Yna: Sa walang sawang pag-iimbita sa PG-manunulat na tulad ko. Nag-uwi po pala ako ng dalawang suman.

Kay Lola Grace Chong: Sa iyong effort sa pagsusulat ng devotional sanaysay at sa pag-angkin mo sa'kin bilang apo sa panitikan.

Kay Dr. Luis Gatmaitan: Sa iyong binigay na aklat. Ang mahal! At sa pag-unawa sa walang kamuwang-muwang na bata sa mundo ng panitikan para sa mga bata. Ginoogle ko po kayo matapos ng gabing iyon.

Sa CWF: Para sa inyong mainit at masarap na mga cakes. Siempre sa fellowship, may mga ganito palang samahan?

Kay BOSS:

   Ang galing lang. Ang simple ng 'bertdey' mo. Ang bongga ng party mo taon-taon. Salamat sa mga regalo at bonuses mo sa'kin araw-araw. 

Makiling 2.0

Sining ni: Sleepingmarlon Moreno

   

  Sa hindi na mabilang na siglong nagdaan, minsan nababagot din ako dito sa aking destino. Tumatakbo-takbo ng yapak sa kakahuyan habang ikinakampay-kampay ang mga malalantik na kamay ng isang diwata. At sa tuwing makakakita ng mortal ay bigla na lang maglalaho at inaasahang mahuhulog ang loob sa isang estranghero. Nakakasawa na ang ganitong imahe na meron ako sa mga taga-lupa. Masyadong tunog alamat; old skul.

   Minsan habang nakikipaghabulan ako sa mga kaibigang baboy-ramo ay bigla na lang akong natigilan at sinabi sa sariling: "Ibig kong magsulat". Magsusulat ako dahil marami akong gustong ipahayag tungkol sa sarili gaya ng hindi talaga ako naglalagay ng bulaklak sa tainga dahil pinangangathan ako. Nais kong putulin ang kaisipang nagsusuot ako ng wagas sa haba at panalo sa puting mga saya dahil sa totoo lang ay hindi iyon praktikal suotin sa bundok. Nais kong ipabatid na hindi lang pagngiti-ngiti at pagtatampisaw sa batis ang kaya kong gawin, kaya ko ring magsibak ng kahoy at madalas naniniba ako ng puno ng saging kapag may pa-okasyon. Sisibakin ko ang kaisipan na ang babae ay anito ng kahinaan gamit ang panulat. Oo nga' t ako'y isang Maria, pero hindi ako mahina.

    Magsusulat ako para tuldukan ang pananahimik. Mariin kong tinututulan ang mangilan-ngilang magkasintahang mortal na nais magparami sa aking sagradong destino. Mga moral na mas bulok pa sa mamatay ng puno. Higit pa rito'y tinututulan ko rin ang pangangaso sa ngalan ng libangan, nangangamba ako na kung hindi pa'ko tutuga sa panlalapastangan ay mag-isa na lang akong tumatakbo at nakikipaghabulan sa pagsisising dapat ay sumigaw ako. Nangangamba akong hindi na marinig ang musika ng mga siyap ng mga pipit at di na masilayan ang mga bibihirang bulaklak dahil sa pagkakabulabog ng balanse ng kalikasan. Hindi na natatakot ang mga tao sa sumpa-sumpa sa pagsira sa aking destino. Tila alamat na rin lang ang maaring pagguho ng lupa at mga paparating na delubyo kumpara sa tindi ng kanilang pangangailangan. Nais kong pukawin silang mga nagbubulag-bulagan para sa kapirasong pakinabang.

  Marahil marami ang nag-aabang sa kung anung wiwikain ko ukol sa paksain ng nagbabagong panahon. Walang nagbabagong panahon, ang paraan ng mga mortal ay wala ring pagbabago. Wala silang pakundangan sa bukas para lang mapunan ang pangangailangan ng ngayon; hindi na natuto sa nakaraan. Ngayon sila pa ang humihingi ng hustisya sa krimeng sila rin ang may dulot. Lahat ito gusto kong ipalathala ngunit sa tuwing maiisip ko na ang papel na maglululan ng aking saloobin ay maaring dati'y isang puno sa ibang destino, bigla na lang pumapatak ang aking panulat kasabay ng aking mga luha.

   Naka-isip ako ng alternatibo, mas malaya pa nga kung tutuusin at mas maraming maaaring makabasa. Gagawa ako ng blog! Ipo-post ko ang mga kalapastanganan ng mga datu ng mga mortal na makakalikasan, makadiyos, at makabayan lang tuwing ikatlo at ikaanim na taon. Silang nagbibigay pahintulot sa pamumugot ng mga puno kapalitga-lupa. Maaring nawala ko nga ang aking tiwala sa kanila dahil sa krimen ng iilang gahaman at sa pagkikibit-balikat ng nakararami ngunit hindi ko pa naiwawala ang pag-asa na mula sa iilang nagmamalasakit ay makakarating ang aking tinig sa nakararami at magdudulot ito ng pagkilos. Pagkilos na magtatanggol sa mga mahihina, sa mga pagao na kahihiyaw ngunit hindi napapansin, at sa mga walang tinig.

CNF sa OMF (talk ni: Beb Ang)

   Naimbitahan nga ako ni Ms. Yna, ang editorial director ng OMF Lit., para sa kanilang ginanap na Creative Non-Fiction (CNF) Workshop-Talk sa Boni-Pioneer. Nakakatawa dahil si Bebang Siy na naman ang nag-talk sa nasabing workshop. Mukha na akong stalker ni Ate Bebs dahil kapapakinig ko lang sa talk niya sa Aklatan 2014 nito lang ding Nobyembre.

Si Bebang Siy, nag-iingay sa unahan

   Bago nag-umpisa ang talk ni Ate Bebs ay nagbigay muna ng isang maigsing devotion si Pastor ['yung writer ng Stay Connected at Boring ba ang Bible Mo? under OMF Lit.] tungkol sa "pinaka" dahilan ng pagsusulat. At nagpaalala siya na "you can't serve God and Money".

   Kahit sabi ni Ate Bebs na wala na kaming mapipiga sa kanya (dahil nga marami ng talks na narinig namin siya) ay marami pa rin naman akong natutunan. Gaya ng... gaya ng... ahhhmm... ah basta! Madami. Nagbigay siya ng 6 Tips sa Pagsulat ng CNF o sanaysay na kahit isa wala akong maalala. Pero hindi naman ibig sabihin noon ay wala akong natutunan. Kung pinipilit mong malaman kung ano talaga yung natutunan ko, e ito yung kung paano nakakatulong sa sarili at sa iba ang pagsusulat. 

   Para kay Ate Bebs, ito ang mga dahilan kung bakit tayo nagsusulat:
   1. Para sa sarili
   2. Para sa iba
   3. Para sa bayan
   4. Pangkabuhayan

   Sinulit ko ang registration na Php 75. 00 sa pag-ubos sa potato chips sa table ko. Baka hindi na'ko iimbitahan ni Ms. Yna sa susunod dahil sa pagiging patay-gutom ko.  Magkagayunman, na-imbitahan ulit ako ni Ms. Yna para sa Christian Writers Fellowship Christmas Party. 

Pasasalamat:

   Kay BOSS: Para sa mga ganitong klaseng opurtunidad na hindi naman ako deserve at sa nakuha kong raket.

   Kay Ms. Yna:  Sa kanyang mga imbitasyon sa hindi lang "young writer" kundi "hungry writer" din na kagaya ko.

   Kay [*kung sinuman siya]: Naging kaibigan ko 'to doon sa talk. Mula pa siya sa Calamba, Laguna kaya kasabay ko siya umuwi pa-South. Tapos, nakatayo kami sa bus dahil uwian ng Biyernes ng gabi. Tapos, para hindi kami antukin ay nagsagawa kami ng review and discussion kahit mukhang ingay na ingay sa'min ang mga pasahero.

Mocking Mockingjay (Part 1)

    Guhit ni: Roy Corvera

   Nagustuhan ko naman talaga yung buong adaptation. Ang astig ng mga hovercrafts (kahit na hindi masyadong na-highlight yung stealth hovercrafts ng Distrct 13), underground society ng District 13 (kahit mas high-tech pa ang inexpect kong set up), rebolusyon sa ibat-ibang districts (kahit na sobrang bitin ng mga scenes), at siyempre pa ng bagong arrows ni Katniss (kahit na isang beses lang niyang ginamit ito). Halatang halata na ba na fan ako?

   Pero ito talaga yung mga elements na nagbigay "urgh!" sa'kin (or should I say sa amin?):

*Babala: Spoiler po ang mga sumusunod (pero kung nabasa mo naman yung novel, walang spoiler)

1. Yung scene sa District 11 na nagbigay ng signature salute kay Katniss 'yung mga nasa ospital. Puso 'yun dude. As in!

2. Si Effie Trinket. Yung itsura nyang nagpipilit pa ring maging sosyal. Napaka-creative pa rin talaga kahit gray jumpsuits lang ang meron siya. Artist nga talaga si Effie. Effie is hart hart. <3 <3

3. Yung tulang The Hanging Tree. Ang gondo-gondo ng melody; may recall talaga. Sobrang clueless lang kasi talaga ako kung paano 'yun kakantahin sa pelikula na magiging akma sa digmaan.

   Maganda ang iskedyul na nakuha namin at madami kami ngayon. Kung dati ay si Jeuel, Jet-jet at Alquin lang ang kasama ko, ngayon ay nakasama na namin sina Roy, Jomai, Joshee, Jem-Jem, at Alfie. Mga bagong recruit sa rebolusyon. [Pero wala ngayon si Jet-jet dahil may trabaho siya].

   Wala naman talaga akong ayaw sa Mockingjay. So bakit Mocking Mockingjay? E nakakainis pa rin kasi, kahit na alam ko namang Part 1 lang 'yun, e hindi ko matanggap na nabitin ako. Ang tagal kong naghandang hindi ako mabibitin pero halos ayokong tumayo sa upuan pagkatapos nung pelikula. Kaya hindi ko sasabihing maganda 'yung pelikula sa susunod na taon na.

P.S.

Sobrang nakakabitin talaga. Nakakainis

   

Galing Ako sa Aklatan 2014

   

   Galing ako ng Aklatan 2014 (under na pala ito ng Philippine International Literary Festival)  nito lang Nov. 13 sa Bayanihan Center na ang cozy ng ambiance. Nakakalungkot lang dahil hindi na nga pala ako student so kailangan ko nang magbayad ng reg. fee na Php 150. Sa isip-isip ko, isang libro rin 'yun.

"Minsan kailangan nating maging keen sa pag-o-observe sa nangyayari sa paligid natin."

-Manix Abrera

   Pero sinulit ko naman sa pakikinig sa mga talks. Apat na talks ang naupuan ko at ang pinakabago sa akin ay yung tungkol sa book designing. Hindi lang pala content ang tinitingnan, mahalaga rin pala yung design. Sa bagay guilty ako na judge ng mga libro by their covers, reviews, at recommendations.

   Nagulat pala ko sa gulat na gulat na reaksyon ni Ate Bebs (Bebang Siy) nang dumating ako sa lecture hall. Anlakas ng pagkaka"wooooooah" niya, na napatingin sina Eros Atalia, Manix Abrera, atbp.; yung tingin na "Sino 'yan?". Na-exagge lang ni Ate Bebs yung nostalgia sa aming muling pagkikita. Isang taon na noong huli kaming nagkita sa TintaKon 2013. Pagkatapos ng maigsing mga kamustahan pinakilala niya ko sa isang kaibigan na si Mary Joy (yata) ng Quezon City, AB English sa TIP.

"Kapag nagsusulat ako, gusto ko parangay kausap lang ako. At dahil gusto kong maintindihan ako ng kausap ko, gagamit ako ng wika na bihasa rin siyang gamitin para magkaintindihan kami."

-Eros Atalia

   Alam mo ba kung sino pa ang nakita ko? Si Ms/Mrs. Yna ng OMF Lit, yung nagpahiram sa'kin ng laptop nung nag-exam ako sa OMF bilang editor pero hindi ako nakapasa. Nagkamustahan kami tapos tinanong ko kung magveventure na ba ang OMF sa Fiction books kasi di ba puro mga self-help, non-fic, though meron silang dinidistibute na children's story at comics; hindi pa talaga yung fiction o novel per se. Oo raw sabi ni Mam Yna pero magwo-workshop pa raw sila.

   Naisip ko na mas maraming editors ang kakailanganin pa nila. At ininvite nga ulit ako ni Mam Yna na magtry ulit sa pag-e-exam bilang editor. Sige sige sputnik agad ang pagtango ko. Akala ko'y tapos na ang pag-uusap namin tapos bigla niya akong ininvite sa Christian Writers' Fellowship sa Nov.28, 6:30 pm sa OMF Boni. Sige sige sputnik ulit ako sa pag-Opo! Alam mo ba kung sino speaker? Si Bebang Siy raw!

   Pagkatapos ng mga talks, saka ako nagshopping ng mga aklat. Mga Php 700 nagastos ko, sobrang fall short pa nga sa annual budget ko na Php 1, 200 para sa libro. Kung sa bukstor ko yun binili baka inabot nga ng 1k 'yun. Bale 5 titles lahat mula sa Visprint.

"'Wag ka munang umuwi. Kain muna tayo."

-Bebang Siy

   Bago ako umuwi ay kumain muna kami nina Ate Bebs, Kuya Poy, at Sir Dino sa hindi ko raw madalas na kakainan: "Sa Jolibee!" sabi ni Ate Bebs. Ok fine lang sakin sabi ko basta 'wag lang fine dining. Sa isang Mediterranean Resto along Pioneer St. kami kumain at libre nina Kuya Poy ang order ko kaya yung Value Meal na kinuha ko. Talagang may value.

   Isang Reviews (and Rants) Dinner ang nangyari sa Persiana habang pinipilit naming ubusin ang Ox's brain at pinag-usapan ang krimenalidad sa Maynila, Pagtatanggal ng Filipino sa curriculum sa kolehiyo, posibleng mga writing projects, buhay mag-asawa (OP ako rito), mga not-so-good publishers, at anung ruta ang tatahakin para makaiwas sa rush hour. Pagkatapos ay isinabay nako nina Ate Bebs sa taxi papuntang terminal ng bus sa Kamias.

   Nakarating ako sa bahay ng pasado alas onse na ng gabi. Nag-assemble pa ng hihigaang skeleton na folding bed at magpapahinga para bukas ay ipagpatuloy ang pagbuo sa mga pangarap.

  Isang talaga itong story of revival.

Pasasalamat:

Kay Mary Joy and Co. :

Para sa pagsama sa tanghalian at pakikipagkwentuhan bago mag-umpisa ang mga talks. Sana ay magkita-kits muli tayo sa mga susunod pang literary events.

Kay Ate Bebs at Kuya Poy:

Sa libreng dinner at taxi ride. At sa pagsasakay sakin sa bus para akong beybi. Binabati ko kayo sa successful project nyo. 'Wag magpakastress!

Kay BOSS:

For blessing me with such lit. people and friends. Sa pagbibigay sakin ng material blessings na pambili ng libro. Sana next time may increase na? Sa uulit-ulitin po!

Rekusitos (Part 1)

   Hindi ako fan ng pag-aasikaso ng mga rekusitos. Pero dahil parte ako ng maayos(?) at sistematikong(?) lipunan kailangan kong mag-asikaso dahil malapit na'kong magtrabaho. Kailangan kong mainip sa mahahabang pila sa mga opisyo ng gobyerno, hintayin ang numero ko (#954), at makipagtalastasan sa mga kundi masungit ay walang mga emosyon na empleyado.

   Nagulat ako sa ipinagbago ng presyo ng mga public documents. Ang Cedula na huling kuha ko ay noong isang taon ay Php 31.00, ngayon ay tumataginting na Php 61.50! Mabuti na lang at walang paggalaw sa presyo ng Baranggay Clearance na bente pesos pa rin. Bente pesos rin ang Voter's Id ko na mukha akong kriminal.

   Ang Police Clearance na dati'y Php 75 ngayon ay Php 100 na plus babayaran mo pa yung pinakaform sa halagang Php 30. Dahil may ganito nang pautot kaya siguro may paalala sa pader ng tanggapan ng pulisya na: "Bawal umutot sa loob! Kung uutot ay lumabas muna at doon umutot."

   Sunod kong inasikaso ang SSS number ko sa San Pablo Branch. Yung pagkuha ng E1-form, sobrang masalimuot. Wala ka namang babayaran pero yung tagal ngpaghihintay sa pila ay halos forever. Totoo palang may forever! Dumating kami doon ng legal assistant ko, si Mudra, ng bandang alas-diyes at nakatapos ng bandang alas-dos.

   Sa pagitan ng apat na oras ay 30 numbers lang ang na-entertain nila.Paanong hindi aabutin ng siyam-siyam, madami nga ang windows nila pero ilan lang ang bukas. Tapos bigla na lang tumigil ang pagtawag ng bandang 11:30, hindi namin alam kung nagwelga ba sila o manananghalian lang.Pwede naman kasing sabihin na magtatanghalian lang po kami, chill lang po kayo dyan. Hindi yung clueless kami nakatakla sa pila.

   Tsaka, NO NOON Break Policy sila. Dapat hindi sila sabay-sabay nagtanghalian. Hindi dapat naaantala ang pag-e-entertain ng mga tao. Nasa Anti-Red Tape Act of 2007 kaya 'yun! Paano ko nalaman? May poster sila na nakapaskil dun so hindi rin nila yun nakakalimutan. Bandang ala-una, pumasok na ang mga empleyado, walang bahid ng pagmamadaling pumwesto sa windows at parang mga artista na naglalakad sa red carpet, kaming mga nakapila nakatingin lang at gusto nang magmakaawang "Please naman, konting bilis lang 'te. Mamatay na yung mga kukuha ng pensyon, agnas na yung kukuha ng burial benefits, buntis na ulit yung kukuha sa maternity; hindi pa rin umuusad yung pila.

   May napansin si Mudra na babae sa labas at pina-analyze nya sa'kin kung luka ba iyon. Sabi ko "Naluka 'yan sa kahihintay na matawag ang number niya." Bandang alas-dos nga'y natapos namin ang pagkuha ng E1 form.

   Nagtanghalian kami sa Prosperity (paborito kong kainan sa bayan ng San Pablo) na halos  paghintayin ulit kami para sa fried soimai kaya steamed na lang ang inulam ko sa pananghalian. Umay na kami maghintay.

   Ang huli naming inasikaso ay ang PhilHealth number ko. Kung may kapula-pula na tanggapan ng gobyerno ay may kapuri-puri rin naman.In fairness naman sa PhilHealth, feel na feel ko na ang healthy at productive ng environment ng tanggapan nila. Meron silang help desk at automated na proceedings. Yung number mo ay lalabas sa monitor at kung saan ka window number pupunta. Sasabihin dun ito ng isang voice operated chorva, parang pagboard sa eroplano; ganan. In less than 10mins, tapos ang PhilHealth number ko.

   Bilang nilaga sa pagtiya-tiyaga namin ni Mudra, dumaan kami sa bancheta sa bayan. Isang hilera ng ibat-ibang pagkain! Nagpabili ako ng spaghetti at lasagna. Nakita ko rin doon sina Pusa kasama ng aking mga dating ka-pub. Tuwang-tuwa sila sa ibinalita ko na magtatrabaho na'ko.

   Halos malapit na malapit na nga akong magtrabaho. Naisip ko na dapat asikasuhin ko na rin ang aking PAG-IBIG, sabay punas sa ketsup sa aking bibig.

 

Sawikaan: Salaminan

PDAF

Pakinabang na ginto ng demokrasya

Dinelubyo ng mga halimaw ng Agusan

Akala'y alamat lang ang mga bakunawa

Filipinas, may matataya pa kaya sa habulan

Taguan sa kurtina ng upuan; balagoongan.

Kalakal

Natasak ng bubog ng mga basag na pangarap

Karunungang kapalit ng pag-umpog sa bakal

Mga munting pagao na tinig sa loob ng garapa

Kwentong bibihira sa mga dyaryo't peryodika

Kinalawang na't lahat-lahat, sinong kakalkal?

Endo

Walang katapusang pila at rekusitos

Di na mabilang na kayumangging enbelop

Malalaglag na ang ikaanim na dahon ng pagkatapos

Maingay pa rin ang alkansiyang baboy

Sa mga agam-agam sa buhay di makahulagpos

Tambay na naman ang mga bossing ng bayan

Hashtag

Ugong na mga usapin: tsismisan sa showbiz,

Mataray na pasahero sa LRT, pati eskandal

Ng mga hungkag na moral, istoryang pag-ibig

Isyung panlipunan para lang sa kolumnista

Sa mga babasahing banyaga pa ang peg

Riding-in-tandem

Ang krimen at kalamidad. Harurot na panganib

Hinoldap ang mga payak na aba; sumasala

Na ang bibig sa kutsara 'ni saplot ayaw magtira

Nagiging araw ang gabi at eroplano ang saranggola

Para lang umusad kahit na... kahit kakarag-karag

Salita

Ordinaryong mga ponema't morpema

Nagpasalin-salin sa mga diskurso sa kalye

Ilan pa nga'y trumending sa mga cyber-tambayan

Sa gayo'y danas ng bayan ay di mamaskarahan

Walang bahid ng pag-aalangan: 

Ito ang ating selfie.

Saranggola Blog Awards 2014



*Ito ay isang opisyal na lahok sa Saranggola Blog Awards 2014

       Saranggola Blog Awards 2014       

 

Transisyon: Tambay to Trabaho

     Sinulat ko ito dati nang akala ko'y magtatrabaho nako bilang writer sa isang humanitarian org; mga Hunyo ko isinulat. Pero dahil hindi ko nakita ang sarili sa trabahong iyon ay hindi ko muna ipinost ito. Kalauna'y hindi nga ako natanggap.

Dahil mukhang magtatrabaho na talaga ako sa ilalim ng isang matandang publishing corp. sa bansa, bilay ipopost ko na ito. Ito na ang takdang panahon.

May ilan lang akong takot kapag nagtatrabaho na ako. Hindi, hindi takot, mas oks kung pangamba. Mas akma. So, ito nga ilan kong pangamba: 

Una, baka hindi nako kailanman makapagsulat ng malikhain. Malaki ang posibilidad na maging structured at walang literary art ang aking mga akda. Wala pa rin namang literary sense ang mga akda ko ngayon, baka hindi ko na maabot 'yon hinahangad kong malikhai't masining na akda kapag nagtrabaho na ako. Baka hindi nako makapag-update ng blog ko. Masaklap 'yon. 

Pangalawa, nakakatakot talaga na baka sumulat nako para sumuweldo. Para na rin yung sinuswelduhan ang aking paghinga. O hinde! Ayokong maging ganerns lang ang aking motibasyon. 

Pangatlo, nakakatakot na baka mahulog ako sa materyalismo. 'Wag nawa. Ayokong maging shoppaholic kahit pa mga libro naman 'yun. Dapat kahit papaano'y matalino at masuri ang pagkuha ng mga aklat. 

Pang-apat, baka ma-miss ko ang aking mga kaibigan. Hak-hak-hak. Baka hindi nako maka-uwi ng madalas. Mahuhuli ako sa mga happenings. Wala nakong kasamang magkwek-kwek. Magigising ako isang araw na akala ko nagsleep-over lang ako kena Jeuel pero ang totoo'y nasa boarding haus pala ako't walang pakealamanan doon. Kakatawang aminin na takot rin pala akong walang makahuntahan.

Panglima, kailangan ko nang magbihis ng maayos araw-araw. Ng maayos. Araw-araw. Napakalaking enerhiya ang nagagamit ko kapag nagbibihis ng maayos. Stressful 'yon sakin.

Pang-anim, kailangan kong gumising ng maaga. Whaaa!!!! Hindi ako diurnal (therefore, nocturnal ako) kaya malaking adjustment ang gagawin ko sa aking orasang katawan (body clock). 

Pang-pitow, baka madala ko ang trabaho hanggang sa mga pansariling oras. O.T.Y. ang tawag doon. Mukhang mababaliktad ko ang oras ng trabaho sa oras na pangsarili at ang resulta ay makompromiso ang oras ng pagtulog. Baka bumaba na naman ang aking resistensya. 

Pang-walow, nakakatakot ang kriminalidad sa Maynila. 'Sing taas ng mga skyscrapers ang crime rate, traumatic ang mahold-up, ma-snatchan, o ma-kidnap. Wala akong pwedeng ibigay kapalit ng aking buhay kundi ang aking mga gintong pangarap. 

Ika-siyam. Ang dami ko pang nakaparadang babasahin. Ang kalat pa ng lamesa ko sa bahay. Baka kumaunti na ang mabasa kong libro kung kailan nag-aaral akong magbasa ng mabilis.

   Ang laki ng hinihinging kapalit ng pagtanda; ng pagiging propesyunal. Kasama na rito ang pagpapatanggal ng aking bigote.

Editing Sessions

     Kamakailan ay nagkaroon kami ng editing sessions kasama sina Jeuel, Alquin, Roy, at Jem-jem. Para 'yun sa isang report na rekusitos nila sa kanilang pag-gradweyt. Dahil ayoko namang matulad sila sa'kin na hindi nakagradweyt "on time", nilamay namin ang report nila.

 Bakit ba kailangan natin ng Editor?

1. Dahil tinatanggap nating may mas nakakaalam, na limitado tayo.

2. Dahil ang akala nating tama ay may mas tama pa pala, o di kaya'y mali talaga.

   "O bakit nandito 'to? Hindi ito dito!"

   "Sigurado ka? Mali 'to! Alisin mo yan!"

3. Dahil may mga kailangan talaga tayong tanggalin.

4. Dahil hindi natin napapansin ang sariling pagkakamali.

5. Dahil may mga bagay na wala sa tamang lugar.

   "Bakit ganito 'to? Ayusin mo 'to. Wala 'tong significance, hindi nakakatulong."

   "Pampagulo 'to, pwede naman siya kaya lang mas maayos kung aalisin mo na siya"

6. Dahil kailangan may mag-alis ng mga hindi nating kayang i-let go.

7. Dahil may kagustuhan tayong manitiling tama.



 

"Anung scion groove?"

        "Yung kinukuhanan ng scion"

"Sumasayaw ba yung scion?" (kembot-kembot)
"Grove 'to, hindi groove."